Jakie wyróżniamy rodzaje sprzęgieł?

Kupując samochód, warto mieć świadomość, że możemy się spotkać z różnymi rodzajami sprzęgła. Istnieje kilka możliwości podziału, w zależności od tego, jakie kryterium weźmiemy pod uwagę. Poniżej przedstawiamy jeden z najpopularniejszych podziałów rodzajów sprzęgieł. Ponadto, dokonujemy również przedstawienia podkategorii oraz krótkiego omówienia głównych typów.

Główny podział sprzęgieł

Najczęściej stosuje się podział sprzęgieł ze względu na to, na jakiej zasadzie działają. Przyjmując takie kryterium, możemy wyróżnić:

• sprzęgła cierne,
• sprzęgła hydrokinetyczne,
• sprzęgła elektromagnetyczne (choć nie znajdują one zastosowania w układach napędowych samochodów, jednak wykorzystywane są np. w sprężarkach klimatyzacji).

Pomimo różnic związanych z budową, wszystkie sprzęgła mają takie same zadania. Należą do nich:

• przenoszenie momentu obrotowego (z wału korbowego silnika na skrzynię biegów),
• umożliwienie tego, aby pojazd płynnie ruszył z miejsca,
• umożliwianie zatrzymania pojazdu, przy pozostawieniu pracującego silnika,
• umożliwianie kierowcy korzystania ze skrzyni biegów, poprzez zmienianie biegów,
• wyciszanie drgań układu napędowego

Co warto wiedzieć o sprzęgłach ciernych?

Wśród sprzęgieł ciernych można wyróżnić sprzęgła jedno-, dwu- i wielotarczowe, a także suche i mokre. Te ostatnie pracują w oleju i używane są zazwyczaj w dwusprzęgłowych skrzyniach biegów. Tarcie, występujące w sprzęgłach ciernych, może być wywoływane za pomocą sprężyny, odśrodkowo (wywoływane jest siłą odśrodkową i rośnie wraz z obrotami silnika) lub półodśrodkowo (siła sprężyny wzmacniana jest siłą odśrodkową).

Najczęściej w samochodach mamy do czynienia ze sprzęgłem ciernym, suchym, jednotarczowym, sterowanym hydraulicznie, którego tarcie wywoływane jest przez sprężynę. W takim układzie znajdziemy tarczę, docisk i łożysko oporowe.

Jeżeli chodzi o zalety sprzęgieł ciernych, to na pewno warto wymienić wśród nich prostotę mechanizmu, wytrzymałość oraz niewielkie koszty związane z wymianą (gdyby zaszła taka potrzeba). Do wad zaliczyć można ograniczoną maksymalną wielkość momentu obrotowego.

O sprzęgłach hydrokinetycznych słów kilka

Ten rodzaj sprzęgieł wykorzystywany jest do bloków z automatycznymi skrzyniami biegów. Działanie sprzęgieł hydrokinetycznych opiera się na obiegu cieczy (najczęściej oleju) znajdującej się wewnątrz. Konstrukcja sprzęgła sprawia, że cały czas pracuje ono z poślizgiem. Jest to pod pewnym względem wadą, ponieważ poślizg przyczynia się do występowania strat energii, co z kolei przekłada się na mniejszą sprawność.

Jeżeli chodzi o zalety sprzęgieł hydrokinetycznych, to warto wspomnieć o ich cichej i łagodnej pracy, dobrym wytłumieniu, oraz płynnym przekazywaniu momentu obrotowego. Jednak obok zalet można wymienić również całkiem sporo wad. Wśród nich należy z całą pewnością wyróżnić dość długi czas reakcji, stosunkowo duże gabaryty oraz konieczność oddawania energii. Ponadto, należy pamiętać, że w przypadku jakichkolwiek awarii, koszty serwisowania lub wymiany takiego sprzęgła są dość duże. Co ciekawe, obecnie w automatycznych skrzyniach coraz częściej stosuje się sprzęgło cierne, dzięki czemu finalnie otrzymujemy de facto skrzynię manualną. Manualną, w której umieszczony jest zautomatyzowany system wysprzęglania i zmieniania biegów.